Największa elektrownia w kraju, Antonio Guiteras, zlokalizowana w prowincji Matanzas, przestała produkować prąd, wskutek czego miliony Kubańczyków zostało pozbawionych energii elektrycznej około godziny 2 w nocy czasu lokalnego. Kubańska infrastruktura energetyczna znajduje się w wyjątkowo złym stanie technicznym i działa na granicy wydajności.
W Hawanie zapadł prawie całkowity mrok – prąd był dostępny jedynie w hotelach i budynkach rządowych z własnymi generatorami. Państwowa spółka energetyczna Electric Union potwierdziła, że przerwa w dostawach prądu dotknęła całe państwo.
Sytuacja jest niezwykle trudna, ponieważ wiele prowincji doświadcza długotrwałych przerw w dostawach prądu, a większość miejscowości poza stolicą ma dostęp do energii elektrycznej jedynie przez kilka godzin dziennie. Kryzys ten może doprowadzić do poważnych problemów z magazynowaniem i produkcją żywności, a także zagrozić milionom mieszkańców dostępem do bieżącej wody.
Przyczyny kryzysu
W ostatnich miesiącach dostawy ropy z Wenezueli, Rosji i Meksyku do Kuby znacznie się zmniejszyły. Kubańskie władze obarczają za to odpowiedzialnością amerykańskie sankcje, twierdząc, że komplikują one transakcje finansowe i handel. Rząd wskazuje również na huragan Rafael, który wpłynął na problemy logistyczne w dostawach paliwa do elektrowni.
Infrastruktura krytyczna na wyspie jest w opłakanym stanie, co przyczynia się do pogłębienia kryzysu energetycznego. Kubanki i Kubańczycy od wielu miesięcy zmagają się z częstymi i długotrwałymi przerwami w dostawie prądu, sięgającymi nawet do 12 godzin dziennie. Władze starają się wdrażać ograniczenia zużycia energii elektrycznej, ale nie są w stanie zaspokoić podstawowych potrzeb ludności.
Eksperci uważają, że główną przyczyną obecnego kryzysu energetycznego na Kubie jest uzależnienie gospodarki wyspy od importowanej ropy. Dodatkowo, brak inwestycji w modernizację sektora energetycznego sprawia, że infrastruktura jest już w znacznej mierze wyeksploatowana i nie nadąża za rosnącym zapotrzebowaniem na energię elektryczną.
Wpływ na gospodarkę
Kryzys energetyczny na Kubie głęboko dotyka ich gospodarkę. Występują niedobory żywności, paliwa, wody i lekarstw, co stanowi poważne wyzwanie. Brak energii elektrycznej utrudnia magazynowanie, produkcję żywności oraz transport towarów, grożąc kryzysem żywnościowym. Władze zostały zmuszone do podjęcia drastycznych kroków – zamknięcia szkół i części przedsiębiorstw oraz wysłania pracowników administracji do domów, co dodatkowo wpływa na funkcjonowanie całej gospodarki.
Według statystyk, w 2015 roku Kuba mogła otrzymać od Rosji pożyczkę na budowę elektrowni, ale odmówiła z powodu braku 10% wkładu własnego. Oficjalne dane z 2023 roku wskazują, że pomimo trudnej sytuacji, 75,87% uprawnionych do głosowania Kubańczyków wzięło udział w wyborach parlamentarnych, a 72,20% zaakceptowało listę kandydatów jedynej partii politycznej na wyspie.
Amerykańskie embargo na Kubę ogranicza handel z USA, ale nie dotyczy on żywności i leków. Jednakże, kubański rząd sprawia, że nikt nie chce im nic sprzedawać, ponieważ wymaga natychmiastowej zapłaty gotówką, co jest skutkiem złego zarządzania i zalegania z płatnościami. Huragan z 2024 roku dodatkowo pogorszył sytuację na Kubie, gdzie ludzie zmagają się z brakiem podstawowych dóbr, w tym żywności.
Eksperci zauważają, że nikt nie może pokazać, co dokładnie dzieje się na Kubie, ponieważ brak podstawowych dóbr i ludzie są wyczerpani. Kryzys energetyczny znacząco wpływa na gospodarkę wyspy, pogłębiając niedobory żywności, paliwa i innych niezbędnych artykułów.
Reakcje społeczne
Kryzys energetyczny na Kubie wywołuje coraz większe niezadowolenie wśród obywateli. W kilku miastach, w tym Baguanos, Holguin i Sancti Spiritus, mieszkańcy organizują protesty przeciwko brakowi energii elektrycznej. Odnotowano pierwsze zatrzymania demonstrantów, co świadczy o rosnącej frustracji społeczeństwa.
Życie wielu Kubańczyków stało się nie do zniesienia z powodu niedoborów podstawowych dóbr i usług. W ciągu ostatnich trzech lat z wyspy uciekła rekordowa liczba osób, co świadczy o skali społecznego niezadowolenia. Trudna sytuacja ekonomiczna i częste przerwy w dostawie prądu doprowadziły do narastających protestów obywateli.
Mimo trudnej sytuacji, władze starają się tłumić demonstracje i zatrzymywać uczestników. Jednak nie udaje im się powstrzymać rosnącego niezadowolenia społecznego. Kryzys energetyczny staje się coraz większym wyzwaniem dla rządu, który musi zmierzyć się z rosnącą presją ze strony obywateli.
Pomoc międzynarodowa
Kuba tradycyjnie polega na wsparciu sojuszników, takich jak Wenezuela czy Rosja, w kwestiach związanych z dostawami energii. Jednak ze względu na globalne wyzwania geopolityczne i ekonomiczne, te źródła pomocy mogą być obecnie ograniczone. Dlatego też niezbędna jest szersza współpraca międzynarodowa, aby wesprzeć Kubę w rozwiązaniu narastającego kryzysu energetycznego.
Eksperci wskazują, że wsparcie zagraniczne może odegrać kluczową rolę w złagodzeniu skutków kryzysu. Jednym z możliwych rozwiązań jest inwestycja w odnawialne źródła energii, takie jak energia wiatrowa, która ma duży potencjał na Kubie. Jednak kubańska infrastruktura energetyczna wciąż nie sprzyja tego typu inwestycjom, a wysokie koszty początkowe stanowią dodatkowe wyzwanie.
Dodatkowo, dostawy energii z zagranicy mogłyby pomóc zapewnić podstawowe potrzeby energetyczne mieszkańców wyspy. Międzynarodowa współpraca międzynarodowa w tej dziedzinie jest zatem niezbędna, aby Kuba mogła przezwyciężyć obecne trudności i zapewnić swoim obywatelom niezawodne i dostępne źródła energii.
Perspektywy rozwiązania
Choć kryzys energetyczny na Kubie nadal stanowi poważne wyzwanie dla władz i całego społeczeństwa, istnieją perspektywy jego rozwiązania. Minister energetyki i kopalnictwa, Voicente de la O, obiecał przywrócenie pełnych dostaw prądu, co wymaga jednak pilnej modernizacji infrastruktury energetycznej, w tym elektrowni Antonio Guiteras i Felton.
Długoterminowe rozwiązania mogą obejmować inwestycje w odnawialne źródła energii oraz reformy gospodarcze mające na celu zwiększenie efektywności sektora energetycznego. Prezydent Miguel Diaz-Canel zapewnił, że władze nie spoczną, dopóki dostęp do energii nie zostanie przywrócony, jednak perspektywy szybkiego rozwiązania kryzysu pozostają niepewne.
Kuba stoi przed wyzwaniem zapewnienia niezawodnych dostaw energii elektrycznej dla swojej gospodarki i społeczeństwa, co będzie wymagało szeroko zakrojonej modernizacji infrastruktury. Władze muszą podjąć zdecydowane działania, aby przezwyciężyć obecne trudności i zagwarantować stabilne dostawy prądu dla wszystkich mieszkańców wyspy.
